KIBRIS
Coğrafi KonumAkdeniz’in Sicilya ve Sardunya’dan sonra üçüncü büyük adası olan Kıbrıs, üç kıtanın ticaret yollarının kesistiği Doğu Akdeniz’de yer almaktadır. Komşuları; Türkiye, Suriye, Mısır, İsrail, Lübnan ve Güney Kıbrıs‘tır. Adanın toplam yüzölçümü 9,251.50 km2 olup Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 3241,68 km2 dir.
Alan
KKTC 3,241.68 km2 5.04
GKRY 5509.78 km2 Y.56
İngiliz Üsleri 256.01 km2 % 2.77
Ara Bölge 244.04 km2 % 2.64
Toplam Ada 9,251.50 km2 0.00
Kıbrıs adasının en yakın komşusu, 65 km. kuzeyinde yer alan Türkiye’dir. Ada ayrıca, Suriye’nin 100 km. batısında, Mısır’ın 420 km. kuzeyinde ve Rodos Adası’nın 480 km. doğusunda yer almaktadır.
Komşu Ülkelere Mesafe
Türkiye 65 km. Kuzey
Suriye 100 km. Doğu
Mısır 420 km. Güney
Rodos 480 km. Batı
Stratejik Önem
Kıbrıs adası, stratejik konumu nedeniyle yüzyıllar boyunca Doğu Akdeniz ülkelerinde egemen olan veya olmaya çalışan devletler tarafından yönetilmiştir. Doğu Akdeniz’de ticaret ve son dönemlerde de petrol ulaşım yollarını kontrol altında tutan Kıbrıs adası siyasal, ekonomik ve askeri açılardan Orta Doğu etkinliği için son derece önemlidir. Ada, Süveyş Kanalı’nın ağzında “batmayan bir uçak gemisi” gibidir.
Savunma bakımından Türkiye için her zaman stratejik bir öneme sahip olan Kıbrıs adasının bu önemi, özellikle son yıllarda uluslararası alanda ve bölgede meydana gelen politik gelişme ve değişimler nedeni ile ayrıca Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi ile hem politik hem de ekonomik açıdan giderek artmaktadır.
Nüfus
2005 yılı kaba doğum ve ölüm oranları sırası ile binde 15 ve binde 8 olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de-facto nüfusunun 30 Nisan 2006 tarihinde gerçekleştirilen sayımda 264,124 olduğu saptanmıştır. Bu duruma göre kilometre kare başına nüfus yoğunluğu 81.44’dür. Nüfusunun % müslüman olan KKTC’nde resmi dil Türkçe olup yabancı dil olarak İngilizce yaygındır.
Nüfus Yoğunluğu (2006 Sayım Sonucu)
Nüfus 265,100 kişi
Alan 3,241.68 km2
Km2 ye nüfus 81.80 kişi
Kaba Doğum Oranı Binde 15
Kaba Ölüm Oranı Binde 8
KKTC idari olarak beş ilçeden oluşmaktadır. Başkent Lefkoşa, Lefkoşa İlçesinin de merkezidir. Diğer ilçeler ise Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Yeni İskele’dir. Turistik bir kent ve en büyük limana sahip olan Gazimağusa ikinci büyük şehirdir. Yine çok önemli bir turizm merkezi olan ve limanı bulunan Girne üçüncü büyük kenttir. Narenciyesi ile meşhur Güzelyurt ve İskele diğer büyük şehirler arasında yer almaktadır.
KKTC’den Anadolu Toros Dağları
İklim
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tipik Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü, yazların sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı geçtiği bir ülkedir. Yağışların büyük bölümü Kasım - Mart döneminde düşmektedir. En soğuk ay olan Ocak’ta en düşük ve en yüksek hava sıcaklıkları ortalama 6ºC ve 16ºC, en sıcak ay olan Ağustos’ta ise en düşük ve en yüksek hava sıcaklıkları ortalama 21ºC ve 35ºC’dir. Yıllık ortalama sıcaklık ise 19 C.‘dir.
Hava Sıcaklığı
En Düşük
En Yüksek
Ocak 6ºC 16ºC
Ağustos 21ºC 35ºC
Yönetim Sistemi
Çok partili parlamenter demokrasi ile yönetilmekte olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 15 Kasım 1983 tarihinde kurulmuştur.
Anayasal yetkileri sınırlı olan Cumhurbaşkanı, devletin başı olup sonuncusu beş yılda bir yapılan genel seçimle belirlenmektedir. 20 Nisan 2005 tarihinde yapılmış olan seçimini kazanan Sn. Mehmet Ali Talat KKTC’nin Sn. Rauf Denktaş’tan sonra ikinci Cumhurbaşkanı görevde bulunmaktadır.
Yasama yetkisi 50 üyeli Cumhuriyet Meclisi tarafından kullanılmaktadır. Yürütme yetkisi ise, Cumhurbaşkanı tarafından atanan, Başbakan’ın yönetiminde oluşturulan Bakanlar Kurulu’na verilmiştir. Bakanlar Meclis içinden veya dışından olabilmektedir. Milletvekilliği genel seçimleri beş yılda bir yapılmaktadır. En son seçim 20 Şubat 2005 tarihinde yapılmış olup milletvekillerinin partilere dağılımı aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Milletvekillerinin Partilere Dağılımı
Cumhuriyetçi Türk Partisi
25
Ulusal Birlik Partisi
13
Demokrat Parti
6
Özgürlük ve Reform Partisi
4
Birleşik Demokrasi Hareketi
1
Bağımsızlar
1
TOPLAM
50
KKTC’nde büyüklü küçüklü 28 belediye bulunmaktadır. Dört yılda bir yapılan belediye seçimleri en son 4 Haziran 2006 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Yargı bağımsız olup Yüksek Mahkeme ve Kaza mahkemelerinden oluşmaktadır. Yüksek Mahkeme, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Yüksek İdare Mahkemesi ve Yüksek Seçim Kurulu olarak da görev üstlenmektedir.
Tarih
Akdeniz'in mükemmel iklimi ve sıcak insanlarıyla ünlü Kuzey Kıbrıs, 3 kıtayı birleştiren en güzel adalardan biridir. Tertemiz sahilleri ve eşsiz doğasıyla tam bir turizm cennetidir. Efsanede anlatıldığı gibi Sezar'ın Kleopatra'ya aşkını kanıtlamak için bu adayı vermesi en güzel örnektir.
Arkeolojik kazılar M.Ö. 7000 Yılına uzanan Neolitik zamana ait yerleşim birimleri ortaya çıkarmıştır. Bulunan kalıntılardan Kıbrıs'a yerleşen ilk insanların Mezopotamya ve Anadolu'dan geldikleri tarım yapabilip hayvan evcilleştirdikleri anlaşılmaktadır. M.Ö 6000 ve daha sonra gelen guruplar çanak, çömlek, desti, bardak gibi kilden kaplar yapabilme sanatını getirmişlerdir. Bu zamana ait ortaya çıkarılan iki yerleşim biriminden biri Kuzey sahilinde Girne'nin 10 km doğusunda "VRİSİ" kalıntıları, diğeri de Limasol ve Lefkoşa arasında "KİROKİTİA" denilen kalıntılardır.
Bronz çağına ait daha büyük yerleşim birimleri ortaya çıkmıştır. Bronz araçlarının en önemli ham maddesi olan bakırın Kıbrıs adasında çok miktarda bulunması yörede bu madenin ticareti ile uğraşan ve bakır işleyen merkezlerin gelişmesine yol açmıştır. Mağusa'nın kuzey doğusunda "ENKOMİ" kalıntıları bu çağda gelişen ve çağa göre modern ve zengin bir kasabanın kalıntılarıdır. M.Ö. 2000 yılından itibaren Kıbrıs tarihi, adanın stratejik konumuna ve zengin bakır kaynaklarına sahip olabilmek için bölge güçlerinin istilalarına sahne olmuştur. Bu istilalarla gelen değişik kültürler, Kıbrıs adasını bir tarihi kalıntılar ve eserler ülkesi haline getirmiştir.
Kıbrıs Tarihinin Kronolojik Takvimi:
M.Ö. 7000 – 3000
Yeni Taş Devri
M.Ö. 3000 – 1450
Bronz Çağı
M.Ö. 1450 – 700
Eski Mısır Egemenliği
M.Ö. 700 – 545
Asurlular Egemenliği
M.Ö. 545 – 345
İran Pers Egemenliği
M.Ö. 345 – 290
Eski Yunan (Helen) Egemenliği
M.Ö. 290 – 58
Ptolemik Kırallığı Egemenliği
M.Ö. 58 – M.S. 395
Romalılar Egemenliği
395 – 1190
Bizans Egemenliği
1190 – 1191
İngiliz Egemenliği
1191 – 1489
Lüzinyan Egemenliği
1489 – 1570
Venedik Egemenliği
1570 – 1878
Osmanlı Egemenliği
1878 – 16.08.1960
İngiliz Egemenliği
16.08.1960 – 21.12.1963
Kıbrıs Cumhuriyeti
21.12.1963 – 27.12.1967
Kıbrıs Türk Genel Komitesi - Kıbrıs Rum Yönetimi
27.12.1967 – 01.10.1974
Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi - Kıbrıs Rum Yönetimi
01.10.1974 – 13.02.1975
Kıbrıs Türk Yönetimi – Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
13.02.1975 – 15.11.1983
Kıbrıs Türk Federe Devleti – Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
15.11.1983
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti–Güney Kıbrıs Rum Yönetimi